ಇತರ ಸುದ್ದಿ

ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಹಣ ಒಂದು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗೆ

July 7, 2020

ನೌಕರನು ಉದ್ಯೋಗ ತೊರೆದಾಗ ಅಥವಾ ನೌಕರಿಯಿಂಹ ಕಿತ್ತು ಹಾಕಿದಾಗ ಅಥವಾ ನಿವೃತ್ತನಾದಾಗ ಸಿಗುವ ಹಣ

ದಿಲ್ಲಿ :ಕೊರೊನಾ ಹಾವಳಯಿಂದಾಗಿ ಈಗ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ನೌಕರರನ್ನು ಕಿತ್ತನ ಹಾಕುತ್ತಿರುವ ಸುದ್ದಿಯೇ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೌಕರ ತನಗೆ ಕಂಪೆನಿಯಿಂದ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಗ್ರಾಚುಟಿ ಉಒತ್ತವನ್ನು ಹೇಗೆ ಪಡೆದುಕೊಲ್ಲುವುದು? ಈ ಕುರಿತಾದ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಎನ್ನುವುದು ಉದ್ಯೋಗಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗದಾತರ ಪರವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುವ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗದಾತ ಕನಿಷ್ಠ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಉದ್ಯೋಗಿಗೆ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಹಣವನ್ನು ನೀಡ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೌಕರನು ಉದ್ಯೋಗ ತೊರೆದಾಗ ಅಥವಾ ನೌಕರಿಯಿಂದ ಕಿತ್ತು ಹಾಕಿದಾಗ ಅಥವಾ ಅವನು ನಿವೃತ್ತನಾದಾಗ ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಕಾರಣದಿಂದ ನೌಕರ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದಾಗ ಅಥವಾ ಅಪಘಾತದಿಂದಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರೆ ಅವನು ಅಥವಾ ಅವನ ನಾಮಿನಿ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಅರ್ಹತೆ ಏನು?
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಆಕ್ಟ್ 1972 ರ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಗರಿಷ್ಠ ಮಿತಿ 20 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿಗಾಗಿ, ಉದ್ಯೋಗಿ ಒಂದೇ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 5 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೆ, ಉದ್ಯೋಗಿಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. 4 ವರ್ಷ ಮತ್ತು 11 ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟ ನಂತರವೂ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ ನೌಕರನ ಹಠಾತ್ ಸಾವು ಅಥವಾ ಅಪಘಾತದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ನಿಯಮ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಾವತಿ ಕಾಯ್ದೆ 1972

ನೌಕರರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು 1972ರಲ್ಲಿ ‘ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಾವತಿ ಕಾಯ್ದೆ’ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ವಲಯದ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು, ಇತರ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು, ತೈಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು, ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು 10 ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಬಂದರುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಈ ಕಾನೂನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಯಾವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಬರುತ್ತವೆ?
ಕಳೆದ 12 ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ದಿನದಲ್ಲಿ 10 ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿ, ಕಾರ್ಖಾನೆ, ಸಂಸ್ಥೆ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಾವತಿ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಒಮ್ಮೆ ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬಂದರೆ, ಕಂಪನಿ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 10ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೂ, ಅದು ಇನ್ನೂ ಕಾಯಿದೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.

ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಸಿಗಲು ಎಷ್ಟು ದಿನ ಬೇಕು?
ಉದ್ಯೋಗಿ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟ ನಂತರ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ದಿನಾಂಕದಿಂದ 30 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಹಾಗೆ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಅದು ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಮೊತ್ತದ ಮೇಲೆ ಸರಳ ಬಡ್ಡಿದರದಲ್ಲಿ ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಹಾಗೆ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ 1972 ರ ಪಾವತಿ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಕಾಯ್ದೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಆರೋಪದಲ್ಲಿ ಆ ಸಂಸ್ಥೆ/ಕಂಪನಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ 6 ತಿಂಗಳಿಂದ 2 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಬಹುದು.

ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಅನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಾವತಿ ಕಾಯ್ದೆ 1972ರಲ್ಲಿ ನೌಕರರು ಪಡೆದ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತದ ಸೂತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನೌಕರರನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವ ನೌಕರರಿದ್ದರೆ, ಎರಡನೆಯದರಲ್ಲಿ, ಕಾಯಿದೆಯ ಹೊರಗೆ ಬರುವವರು ಇದ್ದಾರೆ. ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಎರಡೂ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಈ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.

ವರ್ಗ 1- ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಾವತಿ ಕಾಯ್ದೆ 1972 ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವ ನೌಕರರು.
ವರ್ಗ 2 – ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಾವತಿ ಕಾಯ್ದೆ 1972 ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರದ ನೌಕರರು.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಸೂತ್ರಗಳು (ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ಬರುವ ನೌಕರರಿಗೆ)
ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ x ಉದ್ಯೋಗದ ಅವಧಿ x15 / 26

ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ – ಮೂಲ ಸಂಬಳ + ಪ್ರಿಯ ಭತ್ಯೆ + ಮಾರಾಟದ ಕಮಿಷನ್ (ಯಾವುದಾದರೂ ಇದ್ದರೆ). ಈ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ, ನೌಕರನಿಗೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ 26 ದಿನಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನು ಊಹಿಸಿಕೊಂಡು ಸರಾಸರಿ 15 ದಿನಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೆಲಸದ ಅವಧಿ- ಕೆಲಸದ ಕೊನೆಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, 6 ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪೂರ್ಣ ವರ್ಷವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, 6 ವರ್ಷ 8 ತಿಂಗಳಂತೆ, ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೆ ಅದನ್ನು 7 ವರ್ಷಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆ- ಯಾರಾದರೂ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ 6 ವರ್ಷ 8 ತಿಂಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆಂದು ಭಾವಿಸೋಣ. ಕೆಲಸ ತೊರೆಯುವಾಗ ಅವರ ಮೂಲ ವೇತನ ತಿಂಗಳಿಗೆ 15,000 ರೂಪಾಯಿ. ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸೂತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ, ಅವನ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಮೊತ್ತವು ಈ ರೀತಿ ಹೊರಬರುತ್ತದೆ.

15000x7x15 / 26 = 60,577 ರೂಪಾಯಿ

ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಫಾರ್ಮುಲಾ (ಕಾಯಿದೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡದ ನೌಕರರಿಗೆ)
ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ x ಉದ್ಯೋಗದ ಅವಧಿ x15 / 30

ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ – ಮೂಲ ಸಂಬಳ + ಪ್ರಿಯ ಭತ್ಯೆ + ಮಾರಾಟದ ಕಮಿಷನ್ (ಯಾವುದಾದರೂ ಇದ್ದರೆ). ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ, ನೌಕರನಿಗೆ ಸರಾಸರಿ 15 ದಿನಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಒಂದು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 30 ದಿನಗಳ ಕೆಲಸದ ದಿನಗಳನ್ನು ಊಹಿಸಿ.

ಕೆಲಸದ ಅವಧಿ- ಅಂತಹ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ, ಕೆಲಸದ ಕೊನೆಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 12 ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಉದ್ಯೋಗಿ 6 ವರ್ಷ 8 ತಿಂಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು 6 ವರ್ಷಗಳು ಎಂದು ಮಾತ್ರ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆ: ಯಾರಾದರೂ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ 6 ವರ್ಷ 8 ತಿಂಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೆ. ಕೆಲಸ ತೊರೆಯುವಾಗ ಅವರ ಮೂಲ ವೇತನ ತಿಂಗಳಿಗೆ 15000 ರೂಪಾಯಿ. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಕಾಯಿದೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ, ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸೂತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಮೊತ್ತವು ಹೊರಬರುತ್ತದೆ.

15000x6x15 / 30 = 45,000 ರೂಪಾಯಿಗಳು (ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಬರದವರಿಗೆ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ನೌಕರರಿಗಿಂತ 15,577 ರೂಪಾಯಿ ಕಡಿಮೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ).

ಒಂದೊಮ್ಮೆ ನೌಕರರು ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರೆ ಈ ರೀತಿ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸದ ಅವಧಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ 20 ಲಕ್ಷ ರೂ.ವರೆಗೆ ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗ್ರ್ಯಾಚುಟಿ ದರ